Manisa’dan Nizamettin A. (34 yaşında işletmeci ve üretici) sordu, “ISO belgesi almak istiyorum. ISO 9001 ve ISO 9002 belgesi nasıl alınır hangi evraklar lazım ve nereye müracaat etmem lazım. ISO için önceden bir ücret ödeniyor mu lütfen yardım edin” demiş.
Türkiye’de birçok işletme, fabrikada ISO ve ISO belgeleri bulunuyor. Peki ISO belgeleri nasıl alınır ne kadar maliyeti var ve nereye başvuru yapılır gibi soruların anıtını aradık. Uluslararası Standartlar Organizasyonu International Organization for Standardization kurumunun kısaltmış adı olan ISO 1947 yılında kurulmuştur. Merkezi İsviçre’nin Cenevre şehrinde bulunur. Bu kurumun kuruluş amacı, dünya genelinde geçerliliği olan ürünleri yayınlamak ve pazarlamaktır. Bunun için de ürünleri denetleme ve belgeleme hakkına sahiptir.
ISO BELGESİ NE İŞE YARAR ŞART MI ?
Organizasyonlarda müşteri memnuniyetinin artmasını ve ürün kalitelerinin belirli bir seviyeye gelmesini hedef alan kuruluş, belirli kurallar çerçevesinde ISO belgesi verir. Kalite ve yönetim sistemlerine uygun olan ve gerekli şartları taşıyan ürünlere ISO 9001 belgesi verilir. Bu belgenin yanındaki rakam ise, değişen ve güncellenen standart belgesi numarasıdır. (IS0 9001:2015 gibi.)
ISO 9001’in dışında 14001, 18001 ve 22000 numaralı belgeler de vardır. Bu numaralar belgenin özelliklerine göre adlandırılır. 14001 numaralı belge çevre ve yönetim sistemine uygunluğu, 18001 iş sağlığı ve güvenliği sistemini, 22000 ise gıda güvenliğine uygun olduğunu gösterir.
ISO BELGESİ NEREDEN VE NASIL ALINIR
Bu belgelerin alınabilmesi için öncelikli olarak uluslararası alanda akredite belgelendirme yetkisine sahip kurumlara başvurulur. Belgelendirme kurumlarına başvuru yapmadan önce ISO belgesinin istediği kriterler hakkında danışmanlık firmalarından kişilerin eğitim alması gerekir. Bu eğitimin sonucunda Kalite Yönetim Sistemi kurulur.
Kalite Yönetim Sistemi’nin kurulmasının ardından ISO kontrol onayını yapacak olan danışmanlık firması çeşitli araştırmalarda bulunur. Bu denetleme iki ay ile bir yıl arasında değişir. Standartların uygun ve eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi gerekir. Başarısızlıkla sonuçlanan ISO denetimlerinde kurumlar mali kayba uğrar.
Denetim kurulundan onay alan kuruluşlar talep ettikleri ISO belgesinin türüne göre 3 yıllığına belge sahibi olur. Belgelendirme kuruluşları, firmalardan kurum ve çalışan sayısına göre denetleme ücreti talep eder. Firma, belge aldıktan sonra da periyodik olarak denetlenebilir. Gözetim ve ilk yıl belgelendirme denetimi olarak adlandırılan bu incelemeler, yine danışman firma tarafından kontrol edilir.
Kalite belgesi alabilmek için, stratejik planlama, süreç dokümanları, risk ve analiz sonuçları, üretim ve hizmete yönelik kayıtlar, kalibrasyon kayıtları ve satın alma gibi mali denetim belgeleri eksiksiz olmalıdır. Denetçiler, bu ana başlıklar olmak üzerinde yaptığı incelemede bir eksik belirlediklerinde kalite standart belgesini onaylamaz.